Kiedy możliwe jest wykonanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego? Jakie muszą być spełnione warunki, by dozór stacjonarny został wdrożony? 

Kara pozbawienia wolności może być wykonywana w systemie dozoru elektronicznego, tzw. dozoru stacjonarnego, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki: orzeczona kara pozbawienia wolności nie przekracza roku, jest to wystarczające dla osiągnięcia jej celów, skazany ma miejsce stałego pobytu, osoby pełnoletnie mieszkające wraz z nim wyraziły na to zgodę oraz warunki techniczne nie stoją temu na przeszkodzie. 

Rozpoczęcie wykonywania kary w ramach dozoru elektronicznego może nastąpić, gdy warunki techniczne umożliwiają jej wykonywanie. Jak już wskazano, konieczna jest również pisemna zgoda osoby/osób pełnoletnich zamieszkujących wraz ze skazanym. Jest to zrozumiałe z uwagi na fakt, że ich prywatność, intymność zostanie w pewien sposób ograniczona. 

Podmiot dozorujący ma za zadanie ustalić, czy warunki techniczne pozwalają na rozpoczęcie wykonywania kary w systemie dozoru elektronicznego. Jeżeli okaże się, że brak jest warunków technicznych, sąd pozostawia wniosek bez rozpoznania.

Jeżeli skazany jeszcze nie rozpoczął odbywania kary pozbawienia wolności, możliwe jest udzielenie zezwolenia przez sąd na odbycie kary w ramach dozoru elektronicznego (stacjonarnego). Oczywiście warunki, które muszę zostać spełnione, to przede wszystkim względy bezpieczeństwa oraz stopień demoralizacji skazanego. Muszą również istnieć inne okoliczności, które będą świadczyły o możliwości odbywania kary poza zakładem karnym.

Możliwe jest zastosowanie elektronicznego dozoru stacjonarnego już po rozpoczęciu przez skazanego odbywania kary, oczywiście po spełnieniu powyżej wskazanych przesłanek. W tym wypadku postawa skazanego, jego zachowanie w zakładzie karnym będzie miało priorytetowe znaczenie.

Sądem właściwym do rozpoznania wniosku o udzielenie zezwolenia na wykonywanie kary w systemie dozoru elektronicznego jest sąd okręgowy (wydział penitencjarny) w okręgu, którego skazany przebywa. Gdy skazany odbywa karę pozbawienia wolności, w przedmiocie udzielenia zezwolenia na odbycie pozostałej części kary w systemie dozoru elektronicznego właściwym będzie sąd miejsca odbywania kary.

Jeżeli sąd dojdzie do przekonania, że odbywanie kary w tym systemie nie będzie wiązało się z nadmiernymi trudnościami dla osoby, która zgody nie wyraziła, a także nie narusza jej prywatności w znacznym stopniu, sąd może udzielić na to zezwolenia.

W razie wydania przez sąd postanowienia o odmowie zezwolenia na wykonywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego ponowny wniosek w tej samej sprawie może być złożony nie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy.

Adwokat Anna Dyka